Dobry ekspres ciśnieniowy to niezwykle cenne urządzenie zarówno w domu, jak i biurze. Sam w sobie nie zapewni jednak kawy idealnej – o jej smaku i aromacie w dużej mierze przesądzają wybrane ziarna. Ciemno palone czy jasno? Arabica czy robusta? Sprawdź, jaka kawa do ekspresu ciśnieniowego będzie najlepsza!

Spis treści:

  • Arabica, robusta, a może mieszanka?
  • Ekspres automatyczny vs. kolbowy – jaką kawę wybrać?
    • Ekspres automatyczny
    • Ekspres kolbowy
  • Jaki stopień palenia kawy będzie najlepszy do ekspresu ciśnieniowego?

Czy jest w ogóle coś takiego, jak „najlepsza kawa”? Owszem, są obiektywne miary, które pozwalają ocenić konkretne właściwości kaw. Koniec końców każdy ma jednak swoje własne preferencje i ta kawa, która jednej osobie smakuje najlepiej, innej może nie przypaść do gustu. Jedni wolą bowiem kwiatowe i owocowe aromaty, inni preferują zaś nuty czekoladowe, karmelowe lub korzenne. Duże znaczenie ma także wyczuwalna kwasowość kawy, jej słodycz, intensywność oraz zawartość kofeiny. Na co zatem dokładnie zwrócić uwagę, zastanawiając się nad tym, jaka kawa do ekspresu ciśnieniowego sprawdzi się najlepiej? Polecamy zacząć od wyboru preferowanego gatunku.

Arabica, robusta, a może mieszanka?

Jeśli chodzi o gatunki kawy, najpopularniejsze to arabica i robusta. Znacznie rzadziej pojawia się gatunek liberica i stanowi zaledwie 1-2% całej globalnej produkcji kawy. Stąd też na co dzień wybieramy głównie spośród pierwszych dwóch lub ich mieszanek. Co warto o nich wiedzieć i czy w kontekście gatunku w ogóle jesteśmy w stanie odpowiedzieć na pytanie, jaka kawa do ekspresu ciśnieniowego sprawdzi się lepiej?

  • Arabica – to najbardziej ceniony gatunek, który wywodzi się z Afryki. Jako jego kolebkę, a właściwie w ogóle kolebkę kawy, uznaje się Etiopię, która do dzisiaj jest jednym z najbardziej cenionych dostawców ziaren. Coffea arabica (inaczej też kawa arabska) stanowi około 70% wszystkich globalnych zbiorów. Co przy tym ważne, arabica ma ponad 100 różnych odmian! Najpowszechniejszą i uznawaną za cenną jest Bourbon (która ma różne pododmiany, jak np. Yellow, Orange czy Red Bourbon). Inne to m.in. Caturra, Mundo Novo, Charrier (co ciekawe, jedyna odmiana bezkofeinowa), SL28 czy Geisha.
  • Robusta – stanowi około 30% światowych zbiorów. Zwykle postrzega się ją jako „gorszą” od arabici, choć jest to – rzecz jasna – pojęcie względne. Robusta w większości uprawiana jest na azjatyckich terenach, lecz jej plantacje można znaleźć też w Ameryce Południowej czy Afryce. Co istotne, ma większą zawartość kofeiny niż arabica, co przekłada się na wyczuwalną gorycz. Generalnie robusta cechuje się dość „ciężkimi” nutami (w przeciwieństwie do arabici, która wyróżnia się zwykle aromatami kwiatowymi, owocowymi i większą kwasowością). Zwykle robusta jest też tańsza, choć najwyższa jej jakość – określana jako Fine – dorównuje cenom niektórych odmian arabici (te najlepsze są jednak poza konkurencją, np. odmiana Geisha była sprzedawana przez hodowców z Panamy za niemal 2300 $ za kilogram!).

Rozwiązaniem, które najlepiej odpowie na potrzeby wielu osób, może być postawienie na mieszanki – zarówno w zakresie różnych odmian arabici, jak i arabici z robustą. Może być to zachęcająca opcja np. dla osób, które preferują aromat, oleistość i delikatność pierwszego z opisanych tu gatunków, lecz jednocześnie potrzebuje „zastrzyku energii” – ten może dostarczyć kofeina zawarta w robuście (jest jej nawet ponad dwa razy więcej niż w arabice). Czy zatem da się jednoznacznie określić, jaka kawa do ekspresu będzie najlepsza? Raczej nie – warto samemu przetestować różne propozycje i sprawdzić, która będzie idealną (a przynajmniej bliską ideałowi) odpowiedzią na nasze potrzeby.

Ekspres automatyczny vs. kolbowy – jaką kawę wybrać?

Powyższe pytanie równie dobrze mogłoby brzmieć: „Jaka kawa do ekspresu – ziarnista czy mielona?” – ponieważ to właśnie forma użytych ziaren stanowi główną (choć niejedyną) różnicę pomiędzy ekspresem automatycznym a kolbowym. Ten pierwszy ma wbudowany młynek i wystarczy umieścić w nim całe ziarna, by samodzielnie je zmielił i przyrządził z nich napój. Ekspres kolbowy wymaga zaś użycia kawy mielonej (choć w wielu ekspresach automatycznych także jest opcja korzystania ze zmielonych ziaren – umieszcza się je z specjalnym pojemniku, który nie jest jednak klasycznym portafiltrem).

·         Ekspres automatyczny

Ekspres automatyczny jest znacznie łatwiejszy w obsłudze – wsypuje się całe ziarna… i gotowe! Co więcej, to właśnie ziarna zmielone przed samym zaparzeniem są najbardziej polecane. Ich świeżość jest kluczowa – dzięki temu odczuwa się wszystkie aromaty, zapachy, niuanse smakowe, a kawa dostarcza większej ilości składników odżywczych. Co równie istotne, ekspres automatyczny mieli tylko tyle ziaren, ile potrzebuje do zaparzenia wybranej kawy – reszta pozostaje nietknięta.

Należy jednak pamiętać, że w ekspresach automatycznych nie powinno się używać kaw aromatyzowanych. Zawarte w nich olejki mogą osiadać na urządzeniu, nie tylko przenosząc aromat na kolejne kawy, lecz nawet powodując awarie.

·         Ekspres kolbowy

Jeśli zaś chodzi o ekspresy kolbowe, które wymagają zastosowania zmielonej kawy, bardzo pomocne będą osobne młynki. Co jednak ważne – podobnie jak w wyżej opisanym przypadku – kluczowa jest świeżość mielenia. Warto więc przed każdym parzeniem kawy zmielić tylko taką ilość ziaren, jakiej potrzeba na dany moment. Oczywiście, jeśli nie masz takiej możliwości, możesz zaopatrzyć się w gotową kawę mieloną. Wtedy koniecznie należy zadbać o szczelne zamykanie opakowania i jak najszybsze jej zużycie.

Jaki stopień palenia kawy będzie najlepszy do ekspresu ciśnieniowego?

Przy wyborze kawy bardzo istotne jest także zwrócenie uwagi na stopień jej palenia. Pod tym względem ważne będzie m.in. opisane wyżej rozróżnienie na ekspresy automatyczny i kolbowy. Choć oba są ekspresami ciśnieniowymi, polecane będą do nich nieco inne kawy. Generalnie wyróżniamy ziarna:

  • jasno palone – wyczuwa się w nich większą kwasowość, a także lekkie, cytrusowe aromaty. Palenie przebiega w tym przypadku zwykle w temperaturze 200 °C, a finalnie kawa zawiera więcej kofeiny niż ziarna ciemniej palone. Polecana jest np. kawa Blue Bird Republic Honduras SHG EP Premium – 100% Arabica z wyczuwalnymi owocowymi nutami;
  • średnio palone – najczęściej spotykana i najbardziej uniwersalna forma. Słabiej wyczuwa się w niej kwasowość, a smak jest przyjemnie zrównoważony. Przykład? Kawa ziarnista Blue Bird Republic Cuba Superior Serrano Lavado Premium – 100% Arabica;
  • ciemno palone – daje się w nich odczuć goryczkę, za to niewiele jest w tego typu kawie kwasowości. Ziarna ciemno palone zawierają mniej kofeiny, a dłuższy proces palenia zdecydowanie zmniejsza wyczuwalność naturalnych aromatów danych ziaren. Stąd też miejsce cytrusowych i owocowych nut przejmują (przynajmniej po części) czekolada, orzechy, karmel. Przykładem jest kawa Quba Caffe No.4 z wyraźnym posmakiem gorzkiej czekolady i kakao (świetnie sprawdza się w kawach mlecznych).

Jaka zatem kawa do ekspresu ciśnieniowego będzie najlepsza? Do automatycznego na pewno będzie to kawa ciemno palona. Wszystko dlatego, że stosowana w nim woda ma niższą temperaturę niż ta, którą parzy się kawę alternatywnymi metodami czy nawet w ekspresie kolbowym (w jego przypadku poleca się przede wszystkim ziarna średnio palone lub także te ciemniej). Co więcej, w ekspresach automatycznych czas kontaktu wody i kawy jest bardzo krótki, co także wpływa na efekt – stosując kawy jasno palone wyczuwalna kwasowość może być zbyt duża. Zostawmy je zatem do ekspresów przelewowych czy chociażby aeropressu, w których sprawdzają się znakomicie. Chociaż… właściwie warto samemu znaleźć to, co najlepiej nam odpowiada. Kawa w tym względzie nie stawia nam żadnych ograniczeń!